Boijmans in de Stad – Human Power Plant | Kunst als onderdeel van de energietransitie

Nu Boijmans Van Beuningen gesloten is voor de renovatie en vernieuwing van het museum, is er tijd om projecten in de stad te ondersteunen. ‘Boijmans in de Stad’ is het social design-programma van het museum. Het wordt ingezet om sociale innovaties in de stad aan te jagen, vanuit design en kunst.

Dat gebeurt onder meer in Bospolder-Tussendijken (BoTu), een Rotterdamse volkswijk in de top vijf van de armste postcodewijken in Nederland. Deze wijk wordt de proeftuin voor de energietransitie door een nieuw warmtenet aan te leggen en alle huishoudens van het gas te halen.
Museum Boijmans Van Beuningen werkt hier met buurtbewoners, wijkwerkers, kunstenaars en beleidsmakers aan een denkbeeldig scenario van een inclusieve, energie-neutrale wijk.

Volgens de kunstenaar Melle Smets, een van de deelnemers en lid van het collectief Human Power Plant, wordt er in het plannen van de Rotterdamse energietransitie te weinig gesproken over de belangen van de bewoners en wat de transitie op levert voor mensen die minder te besteden hebben. Of anders gezegd: “een onvermijdelijke opgave als de energietransitie kan ook kansen bieden om te bouwen aan een inclusieve en weerbare stad en leefomgeving”, aldus Smets.

Buurtparticipatie
In BoTu wonen veel verschillende groepen met heel diverse achtergronden. Samen hebben deze groepen heel diverse kennis over hoe we met energie omgaan. Hoe we het maken, gebruiken en besparen. Het Human Power Plant team verzamelt deze kennis onder leiding van Beekhuizenbindt en als inspiratiebron voor een klimaat neutrale toekomst, zonder fossiele brandstoffen. Zo wonen er in BoTu veel ouderen, die al twee energietransities doorstaan hebben: de hongerwinter in WO2 en de omschakeling van kolen naar gas rond 1968. BoTu is ook altijd een migrantenwijk geweest. Dit is een internationale denktank over energietips. Bijvoorbeeld hoe kookte jouw familie in de bergen van Eritrea, Marokko, Kaapverdië of ander delen van de wereld? Het Zelfregiehuis Delfshaven organiseert ook workshops met de buurtkinderen (die volwassen zijn als de wijk energieneutraal is) om vanuit hun eigen fantasie een fossielvrij BoTu te verbeelden. Het project wordt vastgelegd door fotograaf Florian Braakman, ook inwoner van BoTu. Thamar Kemperman maakt participatietheater, Bakkerij de Eenvoud bouwt het eerste prototype voor een gemeenschappelijk vuur, Wewatt levert twee menskrachtcentrales om stroom op te wekken.

Wat is dan het toekomstscenario?  
Melle Smets: “Buurtbewoners putten energie uit lokale bronnen, zonne- en windenergie. Huishoudelijke taken worden gemeenschappelijk georganiseerd. De pleinen in de buurt zijn uitgerust met openbare keukens, kantines, badhuizen, wasruimtes en toiletten. Het energieverbruik is hierdoor enorm verlaagd en het algemeen welzijn is spectaculair toegenomen”.

De vorderingen van het scenario BoTu / HUIS VAN DE TOEKOMST zijn te volgen op: www.huisvandetoekomst.org